US LEKESİ

“Filozoflar ve Kralların Ölüm Dansı”

“Gözlerinin bağlandığı ve bir ölüm müziği çalmasının istendiği an gelmişti. Buraya kadar. Zaman silinmişti. Kubbenin tepesinde kaç gün devrilmişti Allah bilir. İnsanlar bir düşten uyanmıştı, yüzleri dağılıp gitmenin eşiğindeydi. Tek tek sorgulandılar; uzatılan taslardan ölüm içti kimileri. İşte o zaman kaçma girişimleri başladı. Çok geçmeden de kıyım. Ulumalar ve canhıraş seslerden, yokluğunun fark edilmeyeceğini anlamış, dışarı atmıştı kendini; düş kırıklığı ve göğsünde şiddetli bir kasılmayla fazla uzağa gidememişti. Ziyafetin verilmeye başlandığı akşamın sabahıydı. O ise, gün ışığını çok sonra fark edebildi.

Çılgınlık ve zehir kasıp kavurdu içeridekileri, Seyfüddevle’nin kılıcı başları ayırdı omuzlarından lakin vazgeçmediler; kaçmaya çalıştılar. Umutsuzca da olsa, tekrar kaçma girişiminde bulunanlardan biri, işte o Yahudi’ydi.

Emir sarsak sarsak dışarı çıktı, elinde kanlı kılıcını bir asa gibi uzatarak ilerledi Fârâbî’ye. Kör gibi yürüyordu. Düşe kalka, kumlarda sürüne sürüne haykırıyordu: ‘Gitme feylesof! Beni sonsuza dek susturmadan, bir daha ihanet görmeyeceğim bir uykuya daldırmadan gitme. Kervan gitti, ateş gibi yolda kaldım. Bana bağlı olanları bile kılıçtan geçirdim.’

Bu düş kırıklığı, acı mı yoksa tiksinti mi salıyordu içine, tam çözemedi Fârâbî. En zor notaları matematiksel olarak çözümleyebilen feylesof, hislerini ve yön duygusunu yitirmiş, ışığın doğduğu yeri düşlüyordu uçsuz bucaksız bozkırda evrenin diliyle bütünleşmeye çalışarak.

‘Bir daha asla!’ diyordu, ‘asla müziğimi böyle tehlikeli bir iş için kullanmam.’ ”

KRİSTAL KENTLER

Hasibe Çerko’nun metinlerindeki üslupçuluğu sonsuzluğa koşan barok olarak niteliyorum: dengeyi ararken simgeler bakımından zengin, doğurgan bir şekle, çoğalırken yayılan “büyük biçim” e ulaşıyor. Kelimelerin derin doğasına ait hareket, ses, renk akışı dış dünyanın tasvirindeki görkemli anlatımla özdeşleşiyor. İçeriği oluşturan metinlerinde seçik bilgiye erişmeyi hedefliyor ama duyuma sırt çevirmiyor; ayrıntının kalıcı çizgileri üzerine titrerken yüreğin alıp başını gitmesine de izin çıkarıyor. Daha önemlisi çelişkiden korkmuyor, bilakis çelişkiyle saldırıya geçebiliyor, abartmanın sınırını biliyor ve sonuçta etkileyici metinler ortaya koyuyor...

Metinlerinin çapraşık düzenini korurken sadeliğe başkaldırdığının bilincini yaşıyor. Giriftlik, derinlik ve yalınlık aynı zamanda boy veriyor onun metinlerinde; bir ırmağın çağlayışı gibi yaban, temiz ve ışıklarla parıldayan bir müzik dinletiyor kelimelerin dizilişi. Bunları bir araya getirmek, yetenekleri ardına dek açılmış, şekil ve ad vermede gidiş yolunu ince sezişle çizen bir yazın virtüözünün marifeti: biricik ve kopyasız ve kopya edilemez...

Her gerçek değer gibi geç anlaşılacak bir metinle karşı karşıya bulunuyoruz yazık ki! Onu anlayanlar ölümle yeniden doğuşu yaşar ve aşkı dil düzleminde tecrübe ederek sonsuzluğa ilmek atmış olur. Burada hem bir kelime virtüözünün hem bir söz ustasının kalem oynattığının farkına varılmasını istiyorum. Çerko gibi bir kalite öyle adım başı rastlanan bir olay değil. Ulaşılır gibi görünür ama doruk da onunla birlikte yürür. Mesafe kapanmaz. Zira her öykü, her anlatı kendi iç dinamiğini ve diğerlerini aşan bir karakter taşıyor.