Aydınlanma ve Din

Jane Shaw, New College, Oxford

Bu kitap, 18. yüzyıl Avrupasındaki dinsel değişim ve bu değişimin nedenleri hakkında eleştirel bir değerlendirme sunarken aynı zamanda geleneksel Aydınlanma çalışmalarında kabul gören görüşlere yönelik radikal bir meydan okuma niteliğindedir. Aydınlanma İtalya, Fransa ve İngilteresine odaklanarak, özellikle aydınlanmacı düşüncenin moderniteye yol açtığı düşüncesi olmak üzere 18. yüzyıldaki dinsel değişime ilişkin kanonik görüşün, gerçekte az sayıdaki delillere ve varsayımlara dayanarak nasıl inşa edildiğini resmetmektedir. Çünkü, yetersiz delillere rağmen Aydınlanma çalışmalarının temel varsayımlarından biri, 18. yüzyılın ‘entelektüel solventini’ ortaya çıkaran ateşli bir deist hareketinin varlığına dair iddiadır. Bu kitabın temel iddiasını, ideolojik anlamda muazzam çekiciliği olan geleneksel modernitenin doğuşu mitinin, gerçekte deist sayısındaki azlığın göz ardı edilerek yerine oldukça yanıltıcı bir tarihsel görüşün yerleştirildiği anlamına geldiği düşüncesi oluşturmaktadır. Bunun sonucunda, dinsel değişim için daha geleneksel güçlere çok az dikkat edilmiş veya hiç edilmemiştir. Kitap aynı zamanda 18. yüzyıl çalışmasıyla ilgili bugüne kadar ihmal edilen temel metodolojik meseleleri ve ilgili çağdaşların gelecek nesilleri yanıltabilme potansiyellerini de gündeme getirmektedir. Modernite ve postmodernite kavramlarının akademik çevredeki mevcut yaygın aktüalitesi göz önüne alındığında, bu kitap gerçekten çok önemli bir tartışmayı ileri sürmektedir ve dönem üzerine çalışan tüm öğrenciler için önemli bir okuma olacaktır.